تشخیص زودهنگام سرطان جان انسان ها را نجات می دهد

امروزه سرطان یکی از مشکلات عمده سلامت محسوب می شود. در کشورهای توسعه یافته از طریق تشخیص زودهنگام و همچنین فناوری و روش های پزشکی در حال توسعه، میزان بهبود در سرطان حدود 55 تا 66 درصد است. پروفسور دکتر نِجدِت اوسکِنت متخصص سرطان شناسی/ فوق تخصص سرطان شناسی مرکز پزشکی آنادولو درباره روش های غربالگری صحبت می کند که در تشخیص زودهنگام سرطان مهمترین وجه محسوب می شوند.

سرطان رتبه دوم شایع ترین علل مرگ و میر در سراسر جهان را به خود اختصاص داده است. هر ساله در مقایسه با انواع سرطان های دیگر، سرطان ریه، معده، کبد، روده بزرگ و سینه بیشترین علت مرگ و میر محسوب می شوند. انواع مختلف سرطان در میان زنان و مردان شایع است. انواع سرطان که باعث مرگ و میر بالا در زنان است شامل سرطان سینه، سرطان ریه، سرطان معده، سرطان کولورکتال (روده بزرگ و مقعد) و سرطان دهانه رحم می شود. سرطان ریه، سرطان معده، سرطان کبد، سرطان کولورکتال (روده بزرگ و مقعد) و سرطان مری در مردان شایع تر است.

پروفسور دکتر نجدت اوسکنت، متخصص سرطان شناسی/ فوق تخصص سرطان شناسی در مرکز پزشکی آنادولو، اذعان می کند که تشخیص زودهنگام سرطان جان انسان ها را نجات می دهد و می گوید: «در کشورهای توسعه یافته در بیماری سرطان از طریق تشخیص زودهنگام 55 تا 60 درصد بهبودی کامل حاصل می شود. اگرچه در کشور ما از طریق نیروی کار آموزش دیده، فناوری های جدید و روش های درمانی خوب، پیشرفت های قابل توجهی وجود دارد، این میزان بسیار کمتر است. مهمترین تفاوت کشور ما و کشورهای توسعه یافته، تشخیص بیماری در مراحل بعد است. به منظور ایجاد آگاهی درباره عادت به غربالگری برای تشخیص زودهنگام توسط عموم، آموزش به طور چشمگیری وضعیت کنونی را تغییر خواهد داد.

30% مرگ و میرهای مربوط به سرطان به علت رفتارهایی است که می تواند تغییر یابد.

30 درصد مرگ و میرهای مربوط به سرطان به علت 5 عامل رفتاری است که می تواند تغییر یابد؛ از قبیل شاخص توده بدنی بالا، مصرف کم میوه و سبزیجات، فعالیت فیزیکی کم، مصرف سیگار و الکل. سیگار کشیدن علت 22 درصد مرگ و میرهای مربوط به سرطان در سطح جهان است، و در عین حال اولین عامل خطرساز مرگ و میر در سرطان ریه با میزان 71 درصد محسوب می شود. پیش بینی می شود که مرگ و میرهای مربوط به سرطان در سال 2030 در سطح جهان سالانه حدود 13.1 میلیون نفر باشد.

برای تشخیص زودهنگام سرطان، غربالگری دوره ای توصیه می شود. پروفسور اوسکنت می گوید که غربالگری سرطان باید برای سرطان هایی صورت پذیرد که تشخیص زودهنگام در آن ها برای کنترل بیماری و بقا مؤثر است؛ همچنین پروفسور اوسکنت توجه را به سوی روش های غربالگری جلب می کند که برای انواع مختلف سرطان استفاده می شوند.

غربالگری سرطان سینه: مهمترین روش برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه ماموگرافی است. مطالعات انجام شده نشان می دهد که موارد مرگ و میر برای زنان بالای 50 سال از طریق اسکن های سالانه ماموگرافی و معاینات شخصی 20 تا 30 درصد کاهش می یابد. در صورتی که در بستگان درجه یک در سال های جوانی سرطان سینه مشاهده شده، باید در سنین 30 تا 35 سالگی انجام اسکن های ماموگرافی همراه با انجام یک سونوگرافی از سینه آغاز شود. ماموگرافی باید هرساله تکرار شود.

سرطان دهانه رحم: با آغاز فعالیت جنسی تمام زنان باید هرساله تست پاپ اسمیر انجام دهند. HPV (ویروس پاپیلوم انسانی) مهم ترین عامل شناخته شده برای سرطان دهانه رحم محسوب می شود. برای کسانی که پشت سر هم نتایج 3 آزمایش شان نرمال است، ممکن است تا سن 30 سالگی هر 2 تا 3 سالیکبار اسکن ها صورت پذیرد. اسکن ها در سن 70 سالگی متوقف می شود. این رایج ترین تست غربالگری است زیرا بکارگیری آن اسان است و از لحاظ هزینه با صرفه است و بدون درد است.

سرطان کولورکتال (روده بزرگ و مقعد): تشخیص خون نهفته در مدفوع کم هزینه ترین و آسان ترین روش بررسی سرطان کولورکتال (روده بزرگ و مقعد) محسوب می شود. با انجام سالانه این تست ممکن است یک کاهش 30 درصدی در مرگ و میرهای ناشی از سرطان کولورکتال حاصل شود. با این وجود، خطر نتیجه مثبت اشتباه بالا است. تنها 2 تا 10 درصد مواردی که نتیجه مشاهده خون در مدفوع شان مثبت است، سرطان تشخیص داده می شوند. در 20 تا 30 درصد موارد پولیپ های خوشخیم شناسایی می شوند. کسانی که در بستگان درجه یک، سابقه سرطان کلون یا رکتوم دارند، بیماران دارای کولیت اولسراتیو، بیمارانی که قبلاً پولیپ های کولونی داشتند، باید هر سال کولونوسکوپی انجام دهند و افراد سالم باید بعد از سن 50 سالگی هر 3 تا 5 سال یکبار، کولونوسکوپی انجام دهند.

سرطان پروستات: رایج ترین تست های غربالگری توصیه شده برای سرطان پروستات عبارتند از: آنالیز آنتی ژن خاص پروستات (PSA) و معاینه رکتال. از آنجایی که PSA انجام یک تست ساده خون است، سرطان پروستات هر سال شایع ترین نوع سرطان تشخیصی در اروپا و آمریکا محسوب می شود. بسیاری از موارد سرطان پروستات بدون علائم ممکن است زودتر از طریق تست PSA تشخیص داده شوند. با این وجود، بیشتر این موارد به هیچگونه درمانی نیاز ندارند و زندگی را تهدید نمی کنند، این  درحالی است که احتمال این که  انواع سرطان های تهاجمی پس از تشخیص معالجه شوند، بسیار کم است.

سرطان تخمدان: تست های غربالگری توصیه شده برای سرطان تخمدان شامل معاینه لگن خاصره، سونوگرافی ترانس واژینال و تست های سطح سرمی CA125 است. معاینه لگن خاصره آن قدر حساس و دقیق نیست که بتواند میزان مرگ و میر ناشی از سرطان تخمدان را کاهش دهد. مطالعات علمی انجام شده در مورد سونوگرافی ترانس واژینال و تست هایCA-125  هنوز به پایان نرسیده اند.

سرطان ریه: عکسبرداری از قفسه سینه، توموگرافی رایانه ای (سی تی اسکن) و سیتولوژی خلط سینه برای تشخیص زودهنگام این بیماری مورد استفاده واقع می شوند. اگرچه سی تی اسکن اسپیرال یا مارپیچی تشخیص در مراحل اولیه را ممکن میسازد، اثرات آن  بر نرخ زنده ماندن به علت یافته های مثبت کاذب بحث برانگیز است.

سرطان معده و مری: مطالعات علمی نشان داد که درمان اعمال شده برای هلیکوباکتر پیلوری و باکتری هلیکوباکتر فلیس از پیشرفت سرطان در سرطان معده و لنفوم جلوگیری می کند. تشخیص زودهنگام و درمان مری بارت که پس از رفلاکس مری (آندوسکوپی، جراحی یا عکسبرداری پویا) نمایان می شود، ممکن است از پیشرفت حداقل برخی موارد سرطان مری جلوگیری کند.