HPV (ویروس پاپیلومای انسانی)، علائم آن چیست و چرا واکسن HPV مهم است؟

مرگ حدود 250000 زن می شود. این سرطان بسیار جدی تقریباً به طور کامل توسط ویروس های ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می شود. ویروس HPV که از خانواده Papillomaviridae است، سلول های اپیتلیال انسان را برای زنده ماندن آلوده می کند و از مکانیسم سلول های اپیتلیال برای تکثیر استفاده می کند. این ویروس که به طور مستقیم با سرطان دهانه رحم مرتبط است، می تواند منجر به بسیاری از بیماری های تهدید کننده زندگی دیگر نیز شود. بنابراین، به منظور مبارزه با سرطان دهانه رحم در سطح جهانی و حفظ سلامت فردی، شناخت صحیح HPV، شناخت روش‌های انتقال آن و آگاهی از روش‌های پیشگیری مهم است.

HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) چیست؟
HPV یک نوع ویروس DNA با تقریباً 200 نوع مختلف است که فقط می تواند در سلول های اپیتلیال انسان وجود داشته باشد و در آنها تکثیر شود. این ویروس با قطر 50-55 نانومتر و حاوی یک جفت ژن DNA دایره ای دو رشته ای، اندکی پس از تماس با بدن انسان در بافت های اپیتلیال می نشیند و ضایعاتی را به شکل زگیل هایی به نام «کاندیلوما آکومیناتوم» ایجاد می کند. HPV که معمولاً سلول های اپیتلیال ناحیه تناسلی را تحت تأثیر قرار می دهد، شایع ترین عفونت مقاربتی در سراسر جهان است. مطالعات نشان می دهد که تقریباً 630 میلیون نفر در سراسر جهان به این ویروس مبتلا هستند.

ویروس پاپیلومای انسانی که متعلق به یک خانواده بسیار بزرگ است، بسته به نوع آن، مشکلات سلامتی متفاوتی را در افراد ایجاد می کند. این انواع به دو دسته کم خطر (ویروس های غیر سرطان زا) و پرخطر (ویروس های سرطان زا) طبقه بندی می شوند. بیشتر زگیل‌های تناسلی توسط HPV نوع 6 و 11 ایجاد می‌شوند. این ویروس‌های کم خطر منجر به سرطان دهانه رحم نمی‌شوند، اما ممکن است گاهی اوقات باعث عفونت بافت تناسلی شوند. انواع HPV 16، 18، 31، 33، 35، 45، 52 و 58 به عنوان ویروس های پرخطر تعریف می شوند و می توانند نه تنها ناحیه تناسلی بلکه مخاط رحم را نیز تحت تاثیر قرار دهند و خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش دهند. این انواع ویروسی پرخطر ممکن است برای سال‌ها بدون ایجاد زگیل قابل مشاهده یا ضایعات مشابه در اندام‌های تناسلی خارجی بدون علامت باقی بمانند. این تاخیر در تشخیص سرطان دهانه رحم قابل توجه است و معاینات منظم زنان و برنامه ریزی به موقع واکسیناسیون را برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم بسیار مهم می کند.

HPV که یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی است و ماهیت بسیار مسری دارد، می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی جدی، از سرطان تا کاهش باروری شود. با این حال، در حال حاضر، هیچ گزینه درمانی اثبات شده ای برای عفونت HPV وجود ندارد. برای مدیریت بیماری های شدیدی که ممکن است پس از انتقال ظاهر شوند، شناسایی صحیح ویروس و شناخت علائم اولیه بیماری ضروری است.

HPV چگونه منتقل می شود؟
HPV نه تنها در دهانه رحم و اپیتلیوم بافت واژن، بلکه در سلول‌های اپیتلیال اندام‌های تناسلی مانند آلت تناسلی، کیسه بیضه، فرج و حتی مقعد و مثانه رسوب می‌کند و منجر به ضایعات رشدی در این نواحی می‌شود. برای اینکه ویروس از طریق تکثیر DNA تکثیر شود، باید به عمیق ترین لایه اپیدرمی که لایه سلول های اپیتلیال است برسد. صدمات و تحریکات مختلف ناشی از رابطه جنسی باعث می شود که ویروس از لایه های بالایی پوست عبور کرده و به لایه سلول های اپیتلیال برسد. پس از آن، پروتئین‌های α6ß4 اینتگرین در سلول‌ها و پروتئین کپسید L1 روی سطح HPV با هم تعامل دارند و به ویروس اجازه می‌دهند در گروهی از سلول‌ها به نام کراتینوسیت مستقر شوند. از آنجایی که HPV یک ویروس سیتولیتیک نیست، تنها سلول هایی را که وارد می شود آلوده می کند و باعث عفونت ویروسی سیستمیک در بدن نمی شود.

مدت کوتاهی پس از ورود ویروس به کراتینوسیت ها، آنها تحت تمایز نهایی قرار می گیرند که منجر به تشکیل ویروس های جدید می شود. سلول‌های کراتینوسیت تمایز یافته در نهایت از بیرونی‌ترین لایه بافت اپیتلیال می‌ریزند و ویروس از طریق این فرآیند طبیعی لایه‌برداری در ناحیه اطراف پخش می‌شود.

ویروس پاپیلومای انسانی در درجه اول از طریق تماس جنسی منتقل می شود، اگرچه انتقال پری ناتال نیز امکان پذیر است.

انتقال از طریق تماس جنسی

HPV عمدتاً از طریق مقاربت واژینال و مقعدی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود، اما می تواند از طریق رابطه جنسی دهانی نیز منتقل شود. علاوه بر این، انتقال می تواند بدون مقاربت، به سادگی از طریق تماس جنسی رخ دهد. هر فرد بالغ فعال جنسی در مقطعی از زندگی خود به HPV آلوده می شود و اغلب از این عفونت بی خبر می ماند، زیرا معمولاً علائمی ندارد و ممکن است ناآگاهانه ویروس را به شریک زندگی خود منتقل کند. برای زنی که تنها یک شریک جنسی دارد، خطر ابتلا به HPV بعد از سه سال حدود 46 درصد است. ویروس هایی که باعث زگیل تناسلی می شوند در مقایسه با سایر انواع HPV مسری تر هستند. فردی که تحت درمان زگیل تناسلی ناشی از HPV قرار گرفته است، ممکن است همچنان ویروس را به دیگران منتقل کند، حتی اگر هیچ زگیلی روی پوست قابل مشاهده نباشد. بنابراین، تعیین دقیق چگونگی یا زمان انتقال HPV در طول فعالیت جنسی بسیار دشوار است. به همین دلیل، تشخیص HPV شریک زندگی نباید به عنوان نشانه ای از خیانت در نظر گرفته شود.

انتقال از طریق انتقال پری ناتال

HPV می تواند در حین زایمان از مادر به نوزاد منتقل شود و اگر نوزاد آلوده باشد، احتمالا پاپیلوم های حنجره و ملتحمه ایجاد می شود. علاوه بر این، جنینی که از تخمک بارور شده توسط اسپرم آلوده به HPV رشد می کند نیز ممکن است در خطر ابتلا به HPV مثبت باشد. علاوه بر این، ترشحات عفونی دستگاه تناسلی مادر می تواند نوزاد را در رحم از طریق جفت آلوده کند.

علائم HPV چیست؟
در افرادی که سیستم ایمنی کاملاً کارآمدی دارند، بسیاری از انواع ویروس های HPV هیچ مشکلی برای سلامتی ایجاد نمی کنند و به دلیل مداخله سیستم ایمنی در عرض 1 تا 2 سال از بدن پاک می شوند. با این حال، برخی از زیرگروه‌های ویروسی می‌توانند منجر به زگیل تناسلی، ضایعات پوستی پیش سرطانی، و سرطان در بافت‌هایی مانند دهانه رحم، آلت تناسلی، مقعد، اوروفارنکس، فرج و واژن شوند. ضایعات پوستی ناشی از ویروس می توانند چهار شکل مختلف داشته باشند: آکومیناتوم، پاپولار، مسطح و مسطح.

علائم HPV در افراد فعال بسته به وضعیت سیستم ایمنی بدن متفاوت است. به عنوان مثال، در افراد HIV مثبت یا بیمارانی که به هر دلیلی سیستم ایمنی آنها سرکوب شده است، زگیل تناسلی بسیار سریعتر از حد معمول رشد می کند و حتی ممکن است به اندازه های بزرگ برسد. این می تواند منجر به تبدیل ضایعات خوش خیم به تومورهای بدخیم شود.

سرطان دهانه رحم ناشی از عفونت پرخطر HPV در مراحل اولیه هیچ علامتی ایجاد نمی کند. با این حال، در مراحل بالینی بیماری، اغلب خونریزی واژینال بدون درد و ترشحات واژن شبیه مایع شفاف مشاهده می شود. خونریزی و ترشحات غیر طبیعی واژن ناشی از عفونت می تواند نشانه بسیاری از بیماری های تناسلی دیگر باشد، بنابراین معاینه دقیق توسط پزشک ضروری است.

چرا واکسن HPV مهم است؟
سرطان دهانه رحم بعد از سرطان سینه دومین سرطان شایع در زنان است. واکسن HPV به طور خاص تعداد سلول های محافظ به نام آنتی بادی های خنثی کننده در ترشحات مخاطی را افزایش می دهد و از ورود ویروس به این بافت های مخاطی جلوگیری می کند. واکسن HPV با ارائه حفاظت ایمنی و ایجاد ایمنی طولانی مدت، سرطان دهانه رحم را به تنها سرطانی تبدیل کرده است که می توان از طریق واکسیناسیون از آن پیشگیری کرد. علاوه بر سرطان دهانه رحم، واکسن HPV همچنین در برابر بسیاری از مشکلات سلامتی جدی مرتبط با ویروس، از جمله سرطان پروستات، تومور Buschke-Lowenstein، سرطان مثانه و ناباروری مردان محافظت می کند.